Is dit een recent verschenen kookboek? Nee. Maar er zijn twee redenen om dit beeldschone exemplaar tussen het stof vandaan te vissen. Ten eerste is het door Stadjers geschreven. Ten tweede laten zij op ludieke wijze zien dat je meer met een pepernoot kan dan ze met dozijnen tegelijk opkauwen.
Voor-hoofd-na: volgens Marije Sietsma, Karin Sitalsing en Helga de Graaf is de pepernoot het meest veelzijdige stukje koek. Of kruidnoot. Voordat je begint is het belangrijk om dit onderscheid te kennen. Een kruidnoot is het ronde donkere nootje, knapperig van structuur en bomvol speculaaskruiden. De pepernoot oogt en proeft meer als taaitaai met een lichte honingsmaak. En volgens de drie auteurs van Maak van de noot een deugd is de kruidnoot bij uitstek geschikt om mee te koken.
Hoewel het boek prachtig is vormgegeven – hier kom ik later op terug – was ik sceptisch over de inhoud. Zouden dit huis-tuin-keukenrecepten zijn waarbij overal lukraak een handvol noten doorheen gemieterd dient te worden? Niets blijkt minder waar. Het boek biedt naast taarten en zoete ontbijtjes lekker duistere, winterse recepten waarbij kruidnoten absoluut niet misstaan. Gehaktballen opgepept met speculaassmaak? Pompoensoep die dankzij kruidnoten een spannendere smaak en stevigere structuur krijgt? Zo komen we de winter wel door.
Maak van de noot een deugd won in 2011 de Gourmand Cookbook Award voor het mooist geïllustreerde kookboek, en met reden. Hoewel je bij kruidnoten aan Sinterklaas denkt, zie je de goedheiligman in dit boek niet verschijnen. Het is speels, maar niet overdreven vormgegeven met als thema de fifties pin-up-huisvrouw met een knipoog. Ook als je kokkerellen met kruidnoten onzin vindt staat dit boek stijlvol op de plank.
Omdat de decembermaand net is begonnen en ik nog vele verleidingen te verorberen heb, probeer ik één recept uit. Ik maak van de noot een deugd door een vegetarisch stoofpotje te bereiden.
Klopt het recept? Uiteindelijk wel. Ik laat de groenten, kruiden en bouillon pruttelen, maar het geheel blijft wat soepig. Dit lijkt een flop in wording. Maar: er moet nog 50 gram kruidnoten bij. Wonderwel bindt de saus prachtig zodra de kruidnoten worden toegevoegd en begint het huis te ruiken naar december. Kruidnoten to the rescue.
Lijkt het op ’t plaatje? Het plaatje is heel eerlijk: een, laten we zeggen, rustieke hap. Mijn paninhoud ziet er ongeveer hetzelfde uit.
En smaakt ’t ook? Twee ingrediënten tillen deze anders wat saaie bedoening naar een hoger niveau. De Amsterdamse uitjes zorgen voor een aangenaam friszure verrassing tussen alle winterkost. En de kruidnoten maken de saus lekker kleverig, waardoor deze stoofpot zelfs iets vlezigs krijgt. Voor herhaling vatbaar, ook in de zomer.
Ben je ook benieuwd geworden naar dit kookboek en wil je aan de slag met de betere kruidnoot? In de Folkingestraat heeft Van Delft een vestiging geopend, waar zowel het boek als vele soorten kruidnoten worden verkocht. Voor de warme maaltijd zou ik gewoon voor een naturel kruidnoot gaan en me niet laten verleiden tot de aanschaf van een zak frambozennoten.
Maak van de noot een deugd – Marije Sietsma, Karin Sitalsing en Helga de Graaf
Uitgeverij Loopvis, €12,50