Dinsdag, vrijdag en zaterdag zijn mijn lievelingsdagen in de stad en dat heeft een simpele reden: op die dagen kan ik struinen over de markt op de Vismarkt. Wanneer het plein staat volgebouwd met kraampjes, de grond vol ligt met platgetrapte groenten en de kistjes en kartonnen dozen torenhoog staan opgestapeld, is er in het centrum geen plek waar ik liever ben.
Ik ga in elke stad waar ik kom wel naar een markt, maar heb er nog geen kunnen vinden die zo leuk is als de markt in Groningen. De mensen die net als ik wekelijks hun eten halen op de markt zullen dit herkennen. Maar Groningers die dat nog niet doen, zouden wat mij betreft de eerstvolgende marktdag op de fiets moeten springen en die parkeren naast de Vismarkt om de markt te leren kennen zoals ik die ken (neem die fiets niet mee de markt op – iedereen zal je dankbaar zijn).
Dit is wat de markt in Groningen de beste markt van Nederland maakt (in 2016 was dat trouwens ‘officieel’ zo):
Het aanbod & de prijs van seizoensproducten
In de herfst haal ik pompoenen voor 1 euro en mandarijnen, in de zomer aardbeien (soms 2 bakjes voor 1 euro) en maïs (2 kolven voor 1 euro), in de lente asperges en in de winter wortels. Een aantal zomers geleden kocht ik zelfs eens 5 kilo druiven voor 1 euro. Achteraf was dat waarschijnlijk niet de meest (milieu)bewuste keuze, maar het heeft wel voor een goede anekdote gezorgd.
Dat is het leuke van de markt; je kunt er heel veel boodschappen doen voor weinig geld, en ook nog eens met de seizoenen mee-eten. Het is een uitdaging om de hele markt over te lopen, op zoek naar de kraam waar ze bijvoorbeeld de beste avocado’s verkopen voor de beste prijs . En ja, daar heb je een getraind marktoog voor nodig, maar dat kun je leren.
De lokale, biologische verkopers
Tijdens Let’s Gro organiseerde Tamara van Leven om te Eten een wandeling over de markt. Tijdens die wandeling werden de verhalen van een paar kramen uitgelicht. Zo gingen we langs bij de kramen van Waddenvarkens, Eemstuin, Auke Kaas en Bionoot.
Ik heb soms de neiging kleine, biologische kraampjes over te slaan omdat ik bang ben dat deze veel duurder zijn. Maar nu ik de mensen achter de kramen heb horen praten over hun producten heb ik met mezelf afgesproken dat niet meer te doen.
De varkens van Waddenvarkens mogen bijvoorbeeld het hele jaar door zwemmen in een modderpoel, waarna ze op een manier worden geslacht die door de boer zelf is goedgekeurd. De familie uit Uithuizermeeden kwam erachter dat biologisch vlees helemaal niet per se van dieren komt die een goed leven hebben gehad, dus besloten ze zelf vier biggetjes aan te schaffen, ze een goed leven te geven en ze uiteindelijk op te eten. Dit groeide al snel uit tot een grotere groep varkens en nu staat de boer elke dinsdag en vrijdag op de markt.
Als je dan per se vlees wil eten is zo’n marktkraam van een lokale verkoper met een verhaal toch veel mooier dan een volgestouwd vleesschap in de Korenbeurs?
De sfeer
Vooral op mooie dagen (regen is de grootste vijand van de marktkoopman) is het altijd gezellig druk op de vismarkt. Je ziet mensen die een bakje kibbeling of een lekkerbekje halen bij één van de vele viskramen, een kop koffie drinken bij het rijdende koffiezaakje Caffè Mobile en mannen achter de kramen die uit volle borst omroepen hoe duur de bakjes druiven zijn.
Ga eens op het trapje/opstapje zitten op het plein aan de kant van de Herestraat, haal zo’n bakje kibbeling, patat van de Belg of een falafelwrap bij de bakfiets van falafel.nl en neem de sfeer van de markt in je op. Kijk hoe een groepje studenten stapels groente koopt voor hun etentje voor tien personen die avond, zie die persoon van middelbare leeftijd die zijn of haar fiets volbouwt met tassen vol groenten voor de hele week, tussen de kramen manoeuvreert en parkeert op de meest onmogelijke plek waardoor niemand meer bij de paprika’s kan. Zie een kind dat verlegen een mandarijntje aanneemt, of een verse stroopwafel eet.
Ik vraag me af waarom je de versafdeling van de supermarkt op dinsdag, vrijdag en zaterdag niet gewoon voorbijloopt, als je ook hierheen kunt gaan.